Phương pháp nội soi hiện nay rất phổ biến và được áp dụng cho rất nhiều bộ phận trong cơ thể như: dạ dày, đại tràng, tai mũi họng…và trong những năm gần đây chúng ta thường xuyên nghe đến nội soi bàng quang.

Áp dụng cả trong chẩn đoán lẫn điều trị bệnh đường tiết niệu

Nội soi bàng quang là một phương pháp dùng để xem bên trong bàng quang (nơi chứa nước tiểu) và niệu đạo (ống dẫn tiểu), giúp bác sĩ kiểm tra, đánh giá nguyên nhân và tình trạng của các bệnh lý tại các bộ phận này.

Các bệnh lý cần phải nội soi bàng quang:

TIỂU MÁU

• Chẩn đoán nguyên nhân gây tiểu máu, trong trường hợp tiểu máu đại thể, tiểu máu tái phát nhiều lần.

KHỐI U ÁC TÍNH

• Tầm soát, kiểm tra bướu bàng quang, bướu niệu mạc đường tiểu trên, bướu niệu đạo, xét nghiệm tế bào học nước tiểu.
• Trong các trường hợp có các khối u ở vùng chậu nhằm khảo sát sự xấm lấn, chèn ép của khối u với bàng quang và niệu quản.
• Theo dõi sau khi điều trị bướu bàng quang thể nông (giai đoạn sớm).

HỘI CHỨNG RỐI LOẠN ĐƯỜNG TIỂU DƯỚI

• Rối loạn tiểu tiện: tiểu khó, kích thích đi tiểu…
• Nhiễm trùng tiểu tái phát nhiều lần
• Bàng quang tăng hoạt, bàng quang hỗn loạn thần kinh.
• Các trường hợp tiểu không kiểm soát.
• Chẩn đoán và điều trị viêm bàng quang kẽ.
• Đau mạn tính vùng chậu
• Hẹp cổ bàng quang, hẹp niệu đạo

CÁC CHỈ ĐỊNH KHÁC

• Chấn thương bàng quang
• Xuất tinh ra máu
• Vô tinh do tắc nghẽn
• Gắp dị vật, sỏi nhỏ trong lòng bàng quang
• Nghi ngờ bị lao niệu – sinh dục.
• Trào ngược bàng quang – niệu quản, nang niệu quản
• Rò bàng quang – âm đạo hoặc rò bàng quang – ruột.
• Các trường hợp bất thường về giải phẫu và cấu trúc của đường tiểu dưới: túi thừa bàng quang, túi thừa niệu đạo, sỏi niệu đạo, sỏi bàng quang, dị vật trong lòng bàng quang…

Không chỉ dừng lại như thế, nội soi bàng quang còn có thể tham gia điều trị trong các bệnh lý phức tạp hơn như: cắt đốt nội soi tuyến tiền liệt; cắt đốt nội soi và hóa trị tại chỗ đối với bướu bàng quang nông, chụp niệu quản – bể thận ngược dòng.

Tuy nhiên, các trường hợp sau sẽ không được chỉ định nội soi bàng quang: viêm niệu đạo cấp, viêm tuyến tiền liệt cấp tính, viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn cấp, sốt do nhiễm trùng đường tiết niệu, rối loạn đông máu.

Từ sự đa dạng thủ thuật đến sự đơn giản trong thực hiện

Tùy theo từng hiện trạng bệnh lý, bác sĩ niệu khoa sẽ có những chỉ định về những thủ thuật cần áp dụng trong nội soi bàng quang. Ví dụ:

• Sinh thiết bàng quang: chẩn đoán xác định bướu ác bàng quang, viêm bàng quang kẽ, lao bàng quang. Không áp dụng trong trường hợp viêm bàng quang cấp tính do lao.
• Đặt thông niệu quản: chỉ định trong trường hợp cần xác định để đánh giá tình trạng thông suốt của niệu quản (hẹp niệu quản).
• Lấy dị vật và sỏi bàng quang qua ngã niệu đạo.
• Lấy thông niệu quản hay thông Double J đặt lưu trong bàng quang.

Thời gian thực hiện các thủ thuật này tùy thuộc vào độ phức tạp của bệnh lý, đối với các trường hợp bệnh lý nhẹ, đơn giản sẽ mất khoảng 10 – 15 phút cho cả quy trình. Ưu điểm của nội soi bàng quang đó là không dùng biện pháp gây mê mà thay vào đó sẽ dùng gel thoa gây tê tại chỗ, do đó bệnh nhân có thể về ngay sau khi hoàn tất quy trình nội soi.

Nội soi bàng quang ở trẻ em

Các trường hợp ở trẻ em sẽ được chỉ định thực hiện nội soi nhằm chẩn đoán các bệnh lý như:

• Bất thường bẩm sinh: túi thừa bàng quang, tồn tại ống niệu rốn, nang niệu quản, van niệu đạo sau, hẹp niệu đạo, niệu đạo đôi…
• Nghi ngờ tắc nghẽn đường tiểu dưới
• Tiểu máu; tiểu không kiểm soát kéo dài
• Xoang niệu dục (tồn tại ổ nhớp), rối loạn biệt hóa giới tính
• Theo dõi sau khi tạo hình bàng quang, chuyển lưu nước tiểu.

Một số trường hợp có thể sẽ điều trị bằng nội soi như: Ngược dòng bàng quang – niệu quản, Bàng quang hỗn loạn thần kinh, Nang niệu quản, Van niệu đạo sau, Hẹp niệu đạo.

(Nguồn: Campbell-Walsh Urology)

Bác sĩ NGUYỄN TRÍ QUANG

Chuyên gia Tiết niệu & Nam khoa phòng khám quốc tế Victoria

135A Nguyễn Văn Trỗi, phường 12, Q. Phú Nhuận, TP HCM