CẮT DA QUY ĐẦU – NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT!

Giới thiệu
Cắt bao da quy đầu là một phẫu thuật lâu đời nhất trên thế giới và đến nay vẫn còn là một trong những chủ đề gây tranh cãi nhiều nhất trong y khoa. Ở Ai Cập, thủ tục này được thực hiện cách nay ít nhất 6.000 năm.
Tỷ lệ cắt da quy đầu
Có sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ cắt bao quy đầu ở những nơi khác nhau trên thế giới, nhưng khoảng 80% nam giới trên thế giới không phải cắt da quy đầu. Tỷ lệ cắt da quy đầu ở trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: tôn giáo, quốc gia, dân tộc, khu dân cư, trình độ giáo dục của người mẹ, tình trạng kinh tế xã hội, loại bảo hiểm y tế, thái độ của cha mẹ và bác sĩ. Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ cắt bao quy đầu ở trẻ sơ sinh dao động từ 65% đến 82%. Cắt bao quy đầu rất hiếm gặp ở các nước Châu Âu, Trung và Nam Mỹ và Châu Á. Tỷ lệ cắt da quy đầu của Hàn Quốc đối với học sinh trung học trên 90%.
Khi nào cần phải cắt da quy đầu?
1. Hẹp da quy đầu bệnh lý
2. Bán hẹp da quy đầu tái phát nhiều lần
3. Viêm quy đầu, da quy đầu tái phát nhiều lần
4. Viêm quy đầu xơ tắc (balanitis xerotica obliterans) – một dạng viêm nặng, mạn tính của quy đầu.
5. Sùi mào gà, nang Lympho da quy đầu, phù mạch bạch huyết dương vật mạn tính
6. Chuẩn bị đặt dương vật giả (không thường xuyên)
7. Là một phần của phẫu thuật tái tạo bộ phận sinh dục như: niệu đạo đóng thấp hay hẹp niệu đạo
8. Những chỉ định khác: Tôn giáo, văn hóa (yêu cầu từ ba mẹ), xã hội (áp lực của bạn bè), hoặc lý do cá nhân (tăng cường khả năng tình dục hoặc cải thiện hình ảnh với kích thước dương vật lớn hơn).

Khi nào không được cắt da quy đầu?

Chống chỉ định để thực hiện cắt bao quy đầu bao gồm:

  1. Trẻ sinh non, hoặc nếu có bất kỳ sự băn khoăn nào liên quan đến lợi ích của trẻ sơ sinh
  2. Rối loạn đông máu, Hemophilia (bệnh chảy máu do thiếu yếu tố đông máu) hoặc tiền sử gia đình rối loạn đông máu
  3. Nếu bao quy đầu bị ngắn hoặc không có da phía mặt dưới (mặt bụng)
  4. Biến dạng mặt lưng dương vật
  5. Dị tật lỗ tiểu đóng thấp
  6. Dương vật bị cong lên hay xuống và kèm theo hoặc không kèm theo lỗ tiểu đóng thấp
  7. Dị tật quy đầu bị chia làm 2 do lỗ tiểu ở dưới thấp nhưng da qui đầu vẫn còn nguyên vẹn – megameatus intact prepuce (MIP)
  8. Niệu đạo to (Megalourethra)
  9. Dương vật nhỏ, Dính da dương vật – bìu (webbed penis)

Các biến chứng của cắt bao quy đầu?

Tỷ lệ biến chứng thật sự sau cắt da quy đầu chưa được thống kê rõ ràng, bởi vì tỷ lệ báo cáo rất khác nhau, tùy thuộc vào: loại nghiên cứu, thiết bị y tế, bác sĩ hay không phải bác sĩ, định nghĩa của biến chứng cụ thể, thời gian theo dõi. Một số nghiên cứu đã báo cáo tỷ lệ biến chứng từ 0,2-0,6% đối với cắt bao quy đầu ở trẻ sơ sinh, trong khi một số khác đã đề cập đến các con số từ 1,5% đến 10%.

Các biến chứng thường xảy ra nhất là chảy máu (4-24%), nhiễm trùng, tái phát hẹp da quy đầu, cầu da, hẹp lỗ tiểu, loét dây thắng quy đầu, vùi dương vật, viêm dính quy đầu, cắt da quy đầu chưa hoàn toàn.

LỢI ÍCH CỦA VIỆC CẮT DA QUY ĐẦU?

Phòng ngừa ung thư bộ phận sinh dục

Đàn ông có cắt da quy đầu sẽ giảm nguy cơ ung thư dương vật 3 lần so với đàn ông không cắt da quy đầu. Đàn ông có hẹp da quy đầu mà không cắt thì nguy cơ ung thư dương vật tăng lên tứ 11-16 lần.

Mặc dù còn nhiều tranh cãi nhưng dường như việc cắt bao quy đầu ở nam giới cùng với các yếu tố như: quan hệ một vợ một chồng, tình dục an toàn và sử dụng các biện pháp tránh thai, có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.

Phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục

Những đàn ông không cắt da quy đầu có nguy cơ tăng từ 2-7 lần tỷ lệ bị các bệnh viêm loét sinh dục: herpes, giang mai, hạ cam, bệnh hột xoài (u lympho sinh dục) tại một nhóm dân số. Nhưng những người đàn ông cắt da quy đầu lại dễ bị viêm niệu đạo hơn những người không cắt.

Phòng ngừa nhiễm HIV

Ba nghiên cứu trên nam giới ở châu Phi trưởng thành đã báo cáo giảm 50% tỷ lệ nhiễm HIV khi cắt bao quy đầu trong thời gian theo dõi ≤ 2 năm.

Tình dục

Một số khảo sát trên nam giới trưởng thành trước và sau khi cắt bao quy đầu cho thấy không có sự khác biệt đáng kể về khả năng tình dục, sự cương cứng, xuất tinh hoặc sự hài lòng tổng thể, thêm vào đó thời gian xuất tinh trung bình kéo dài dài hơn đáng kể.

BẤT LỢI CỦA VIỆC CẮT DA QUY ĐẦU?

Tâm lý

Có bằng chứng  chỉ ra rằng cơn đau dữ dội do cắt da quy đầu có ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ giữa mẹ và trẻ sơ sinh, có thể có những hậu quả tiêu cực lâu dài như: cảm giác bị tổn thương cơ thể, giảm tự tin, giận dỗi, oán giận, trầm cảm, và cảm thấy bị xâm phạm hay bị cha mẹ phản bội. Vì vậy, chúng tôi khuyến cáo không nên cắt da quy đầu cho trẻ em trừ khi có chỉ định rõ ràng!

(Nguồn: Andrology for the Clinician)

Bác sĩ NGUYỄN TRÍ QUANG

Chuyên gia Tiết niệu & Nam khoa phòng khám quốc tế Victoria

135A Nguyễn Văn Trỗi, phường 12, Q. Phú Nhuận, TP HCM

ĐT: 02839104545

Tôi muốn hỏi vể hẹp da qui đầu ở trẻ 4 tháng tuổi?

Tôi tên Huyên! bé nhà tôi được 4 tháng tuổi. mà khoảng tháng mấy nay bé đi tiểu thường hay khóc la. lúc tôi tắm cho bé tôi cũng xem ở đầu dương vật của cháu mà tôi không thấy lỗ tiểu của cháu. nên tôi đã cho bé đi khám bác sĩ. bác sĩ nói bé bị ” hẹp da qui đầu”. tôi muốn hỏi bé nhà tôi bị hẹp da qui đầu như vậy thi nông bằng cách nào? lúc nào thì hết. như vậy có đi tiểu phấu hay không? bác sĩ tư vấn giúp tôi. xin cám ơn bác sĩ.

 

– Bác sĩ  Nguyễn Trí Quang:

Bé nhà chị đi tiểu thường hay khóc la có thể do nhiều nguyên nhân : hẹp da quy đầu, viêm da quy đầu, …chỉ can thiệp cắt da quy đầu cho bé khi bé bị hẹp hoàn toàn, mỗi lần đi tiểu phải rặn rất khó khăn, những trường hợp còn lại thường chỉ theo dõi hoặc thoa thuốc đơn giản. Chị nên dẫn bé đến ngay bác sĩ chuyên khoa tiết niệu để khám cụ thể và xử trí theo từng nguyên nhân. Chị không nên nong da quy đầu cho bé vì rất dễ làm viêm da quy đầu, có thể tạo sẹo làm chít hẹp bao qui đầu và bé sẽ bị tiểu khó nhiều hơn.
Hy vọng chị sẽ sớm giải quyết được tình trạng của bé!
Chúc chị và bé nhiều sức khỏe!

HẸP DA QUY ĐẦU Ở TRẺ EM VÀ NGƯỜI LỚN – BS NGUYỄN TRÍ QUANG

Hẹp bao da quy đầu là hiện tượng da quy đầu dương vật không thể kéo về phía sau khỏi rãnh quy đầu được ngay cả khi cương cứng. Theo hiệp hội niệu khoa châu Âu (EAU: European Association of Urology – 2013), vào năm đầu đời của bé tỷ lệ quy đầu chưa thoát ra khỏi bao da quy đầu khoảng 50%, tỷ lệ này tăng lên đến 89% lúc bé 3 tuổi. Tỷ lệ hẹp da quy đầu là 8% ở trẻ từ 6-7 tuổi và chỉ còn 1% khi lớn đến 16-17 tuổi.

HẸP DA QUY ĐẦU
HẸP DA QUY ĐẦU

Bán hẹp bao da quy đầu là hiện tượng da quy đầu có thể kéo về phía sau khỏi rãnh quy đầu nhưng không thể kéo về được do quá hẹp. Đây có thể được xem là một tình huống khẩn cấp vì nó tạo thành vòng thắt cản trở sự tưới máu của quy đầu dẫn đến phù nề thậm chí hoại tử cả quy đầu.

BÁN HẸP DA QUY ĐẦU
BÁN HẸP DA QUY ĐẦU

Nguy cơ của hẹp da quy đầu là gì?

Theo Mạng lưới ung thư quốc gia Hoa Kỳ (NCCN: National Comprenhisive Cancer Network – 2014), tỷ lệ những người đàn ông bị hẹp bao da quy đầu có nguy cơ ung thư dương vật tăng rất cao lên đến 25 – 60%.

Một nghiên cứu ở Hoa Kỳ cho thấy, có sự gia tăng nguy cơ nhiễm HPV ở những người đàn ông không cắt da quy đầu (19,6%) so với những người đàn ông cắt da quy đầu (5,5%) (Castellsague, 2002).

Ngoài ra, những người bị hẹp da quy đầu còn thường bị nhiễm trùng tiểu, nhiễm trùng quy đầu, da quy đầu; đau đớn khi quan hệ tình dục (do bán hẹp bao da quy đầu), bí tiểu …

Có nên nong hay lộn ngược bao da quy đầu ?

Chúng ta cần phải có sự phân biệt rõ ràng giữa hẹp da quy đầu và sự dính sinh lý bình thường của da quy đầu với quy đầu của bé. Đa số trường hợp bé được dẫn đến khám bác sĩ về hẹp da quy đầu đều là sự dính sinh lý bình thường của quy đầu với quy đầu, sự dính sinh lý này sẽ tự tách rời khi trẻ lớn dần cho tới khi trẻ dậy thì (khoảng 12-13 tuổi) thì bao quy đầu sẽ tự tách hẳn khỏi quy đầu. Điều này phần lớn các bác sĩ không phải chuyên ngành đến giờ vẫn còn nhầm lẫn nêndẫn đến hậu quả là bé bị nong, bị lộn da quy đầu lên rất đau đớn. Chính vì điều này làm cho da quy đầu của bé bị viêm, nhiễm trùng và đặc biệt là sẽ bị hẹp thứ phát do sẹo co rút da quy đầu về sau.

Nếu không nong, lộn ngược da quy đầu thì làm sao vệ sinh quy đầu cho bé?

Dịch tiết bên trong bao da quy đầu ở trẻ em rất ít, không gây nhiễm trùng và có thể tự thoát ra ngoài. Ở người lớn thì ngược lại, nhiều hơn và dễ bị nhiễm trùng nên cần phải vệ sinh sạch sẽ và cắt da quy đầu nếu bị hẹp.

Nhiều trường hợp dịch tiết ở quy đầu của bé có thể tụ lại thành một khối tròn có thể thấy và sờ được trực tiếp ngay dưới da quy đầu khiến nhiều người rất lo lắng. Thế là bé lại bị nong, lộn da quy đầu rất đau để lấy ra! Ở đây, chúng ta cần phải hiểu rằng sự tách của bao quy đầu khỏi quy đầu thường diễn tiến theo chiều thuận: tách từ chóp quy đầu dần tới rãnh quy đầu. Nhưng đôi khi cũng xảy ra trường hợp ngược lại: phía bên ngoài chỗ chóp quy đầu chưa tách nhưng bên trong rãnh quy đầu đã có hiện tượng tách quy đầu rồi. Do đó, ngay tại chỗ này sẽ có một khoảng trống. Các dịch tiết ở rãnh quy đầu sẽ tích tụ lại ngay chỗ trống này, lâu ngày tạo thành một khối hình tròn hay bầu dục, màu trắng hay vàng và nhìn thấy rất rõ dưới da bao quy đầu. Khối này sẽ lớn dần, có thể to như hạt đậu. Bản thân khối này không phải là u bướu, không bị nhiễm trùng, cũng không cản trở đường tiểu của bé. Nói tóm lại là nó không gây nguy hiểm gì cho bé cả, thậm chí còn có lợi vì sẽ giúp sự tách bao quy đầu khỏi quy đầu diễn ra nhanh hơn. Và tất nhiên, khi sự tách hoàn tất, nó sẽ tự rớt ra ngoài.

Điều trị hẹp bao da quy đầu ở trẻ em như thế nào?

Nhìn chung, tỷ lệ hẹp bao da quy đầu thực sự ở trẻ em rất thấp, cho nên không khuyến khích cắt da quy đầu thường quy cho bé nếu không có chỉ định.

Một số trường hợp, bé bị hẹp bao da quy đầu nguyên phát muốn điều trị bảo tồn bằng thuốc không muốn cắt da quy đầu thì có thể dùng một loại thuốc mỡ hoặc kem corticoid (0,05-0,1%) bôi lên da quy đầu hai lần một ngày trong khoảng thời gian 20-30 ngày với tỷ lệ thành công hơn 90%. Tỷ lệ tái phát là 17% (Theo hiệp hội niệu khoa châu Âu – EAU: European Association of Urology – 2013).

Chỉ định cắt bao da quy đầu?

Hẹp thứ phát do sẹo co rút da quy đầu (chỉ định tuyệt đối)

Viêm quy đầu, da quy đầu tái phát

Nhiễm trùng tiểu tái phát trên những bệnh nhân có bất thường về đường tiết niệu

Một túi phình đơn giản ở da quy đầu của bé khi đi tiểu không phải là một chỉ định nghiêm ngặt để cắt bao da quy đầu.

Chống chỉ định cắt bao da quy đầu?

Rối loạn đông máu

Nhiễm trùng cấp tính da quy đầu

Dị tật bẩm sinh của dương vật : lỗ tiểu đóng thấp, vùi dương vật, cong dương vật (da quy đầu có thể cần cho phẫu thuật tái tạo sau này)

Biến chứng có thể gặp sau khi cắt da quy đầu?

Chảy máu (0.1%)

Cong, xoắn, lệch dương vật do cắt da quy đầu quá nhiều.

Hẹp miệng niệu đạo do viêm (hẹp lỗ tiểu)

Viêm xơ tắc quy đầu, da quy đầu (Balanitis Xerotica Obliterans)

Viêm dính quy đầu – thân dương vật

1

VIÊM XƠ TẮC QUY ĐẦU - DA QUY ĐẦU (Balanitis Xerotica Obliterans)
VIÊM XƠ TẮC QUY ĐẦU – DA QUY ĐẦU (Balanitis Xerotica Obliterans)
HẸP MIỆNG NIỆU ĐẠO DO VIÊM (HẸP LỔ TIỂU)
HẸP MIỆNG NIỆU ĐẠO DO VIÊM (HẸP LỔ TIỂU)

Tóm lại, hẹp bao da quy đầu là một bệnh có nhiều nguy cơ nhưng nhờ những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, máy đốt điện hiện đại ra đời, nên cắt bao quy đầu trở nên đơn giản (phẫu thuật rất ít chảy máu, ít đau, chỉ cần gây tê tại chỗ, sau mổ không cần cắt chỉ, thời gian phẫu thuật ngắn, không phải nằm viện). Tuy phẫu thuật đơn giản nhưng do thực hiện ở vị trí nhạy cảm nên rất dễ bị viêm nhiễm, chảy máu hoặc dễ làm tổn thương, gây biến dạng hình thái dương vật. Do vậy, bệnh nhân nên chọn những cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để làm thủ thuật, tránh bị ảnh hưởng bởi những lời quảng cáo hoa mỹ, những lời giải thích về bệnh tình thật nặng nề nhưng thực sự chưa có chỉ định cắt hoặc nong da quy đầu.

Bác sĩ NGUYỄN TRÍ QUANG

Chuyên khoa Tiết niệu & Nam khoa phòng khám quốc tế Victoria

135A Nguyễn Văn Trỗi, p 12, Q. Phú Nhuận, TP HCM